TINH THẦN GỐM SỨ VIỆT

Vào ngày 20-4-2014, tại TTTM Tràng Tiền diễn ra buổi triển lãm nghệ thuật gốm sứ Việt Nam, tại buổi triển lãm đặc sắc này, khách tham quan từ người Việt Nam đến người nước ngoài ồ ạt đổ xô đến để chiêm ngưỡng cái nét văn hóa truyền thống của nghệ thuật gốm sứ lâu đời này. Hơn thế nữa, tại buổi triển lãm này, với sự góp mặt của rất nhiều những nghệ nhân làm gốm trên toàn đất nước quy tụ về đây trình diễn kỹ thuật làm gốm cho khách tham quan cùng chiêm ngưỡng. Chúng ta cùng tìm hiểu những nét đặc sắc thú vị tại buổi triển lãm này. Đây là một hoạt động nghệ thuật mang ý nghĩa nhân văn xâu xa, nhằm truyền thong điệp giữ gìn và phát huy văn hóa truyền thống cho đất nước.

 

Ảnh 1. Hình ảnh tại buổi triển lãm tại TTTM Tràng Tiền

Có thể nói lịch sử mỹ thuật của người Việt là lịch sử của gốm. Suốt từ Đông Sơn đến Lý, Trần, Lê, Mạc, Nguyễn, gốm và người Việt gắn bó với nhau. Gốm là một chất liệu quen thuộc, thân thuộc của người Việt. Trên mảnh đất này từ Bắc vào Nam có không biết bao nhiêu làng gốm.

Phần lớn những tác phẩm mỹ thuật đẹp nhất của người Việt đều bằng gốm, những bát hoa sen, ấm trà họa tiết cúc dây đời Lý, những thạp hoa nâu đời Trần, những bát chân cao, lọ vẽ chim phượng, chum vẽ rồng, những cặp chân đèn thờ đời Lê, Mạc, những lọ, lư hương đắp nổi, men rạn thời Nguyễn… đều là hiện vật tiêu biểu của những dòng gốm, phong cách gốm, phong cách nghệ thuật điển hình của từng thời kỳ.

Bảo tàng Anh (British Museum) ở London sở hữu một lư hương bằng gốm của Việt Nam, được làm từ đầu thế kỷ 17. Không chỉ Bảo tàng Anh, Bảo tàng Guimet ở Paris (Pháp), Bảo tàng Metropolitan ở New York (Mỹ), Bảo tàng Idemitsu ở Tokyo (Nhật)… cũng có nhiều đồ gốm cổ của Việt Nam.

Ông John Stevenson - giám tuyển của Bảo tàng Nghệ thuật Seatle (Mỹ) và ông John Guy - giám tuyển của Bảo tàng Victoria và Albert (Anh) đã nhận định trong cuốn “Gốm Việt Nam” được xuất bản năm 1997 bởi NXB Art Media Resources rằng: “Sự phát triển của đồ gốm Việt Nam liên quan mật thiết đến lịch sử thăng trầm của dân tộc”.

Ảnh 2. Nghệ nhân đang làm gốm tại buổi triển lãm

Đọc sách này, độc giả sẽ thấy đồ gốm Việt Nam có một truyền thống riêng biệt, một quá khứ huy hoàng, là một niềm hãnh diện cho người Việt Nam.

Nghệ thuật gốm của người Việt chính là chân dung tính cách của dân tộc Việt. Tinh thần gốm Việt là tinh thần người Việt. Đó là tinh thần phóng khoáng, mạnh mẽ, cởi mở, mộc mạc, giản dị, tự nhiên, không cầu kỳ, tinh xảo, chải chuốt như gốm của nhiều dân tộc khác.

Giám tuyển Lê Thiết Cương chia sẻ: “Nghệ thuật gốm Việt đẹp ở chỗ thật thà, đôn hậu không quá gò vào niêm luật, khuôn mẫu. Kỹ lưỡng quá, chính xác quá, phẳng nhẵn nuột nà gọn ghẽ quá thì không phải là bản tính của người Việt, không phải là nghệ thuật Việt. Từ cách tạo dáng cho đến màu men, cách vẽ, cách khắc hoa văn lên sản phầm đều làm như không làm, như tình cờ, tự nhiên như không. Người Việt duy cảm hơn duy lý, chú trọng trực giác hơn lý trí”.

Trên nền truyền thống ấy, các nghệ sĩ hôm nay đã tiếp nối bằng một tinh thần mới. Họ là những người đã làm mới truyền thống và cố gắng xây dựng một truyền thống mới.

Ảnh 3. Tác phẩm nghệ thuật độc đáo được trưng bày tại buổi triển lãm

Tại buổi nghệ thuật triển lãm có quy mô lớn này, có sự góp mặt của những nghệ nhân gốm luôn tâm huyết bằng cả tấm lòng với con đường nghệ thuật này, mặc dù mỗi nghệ nhân đều đến từ những vùng miền khác nhau nhưng ở họ đều mang trong mình lòng tâm huyết, tìm tòi, sáng tạo cho ra những sản phẩm gốm hiện đại ngày nay.

Nhìn những tác phẩm này, đó không chỉ là những tác phẩm đẹp, nó còn mang ý nghĩa là cả sự huyết tâm và bao công sức yêu nghề của những người làm ra chúng. Ngày nay, những nghệ nhân làm gốm ngày càng học hỏi để đổi mới sáng tạo trong những sản phẩm của họ, những sản phẩm gốm ngày càng khác hơn, lạ hơn và qua đó chứng tỏ nghệ thuật gốm Việt Nam luôn luôn phát triển để có thể sánh đôi với các cường quốc bạn bè

Ảnh 4. Tác phẩm đặc sắc được trưng bày cho khách tham quan