Gốm kỹ thuật phát triển đi sau là nền mỹ thuật lừng lẫy
Gốm là một
hình thức nghệ thuật cổ xưa, ở dạng cơ bản nhất, liên quan đến việc đúc các dạng
gốm sứ, đất sét và đồ dùng làm bằng đất nung thành các hình mà nghệ nhân mong
muốn. Sau đó nó được làm khô và được nung nóng bởi lửa để nó có dạng vĩnh cửu của
nó. Đồ gốm có thể được tráng men để bảo quản và vì mục đích thẩm mỹ, tuy nhiên
hầu hết đồ gốm được làm từ thời tiền hiện đại đều không được tráng men. Gốm đầu
tiên được tạo hình bằng tay, tuy nhiên bánh xe được gọi là bánh xe của thợ gốm
được phát minh cách đây 8000 năm, làm cho sản xuất gốm trở nên hiệu quả hơn. Những
người thợ làm bếp sử dụng lò nung lò sưởi, hoặc lò nung, để kiên cố lò gốm và
lò thực tế, hoặc lò nướng kín, đã được sử dụng sau này. Trong nhiều trường hợp
đồ gốm hoàn chỉnh sau đó được trang trí bằng tranh hoặc khắc. Gốm có thể có nhiều
hình thức, chẳng hạn như bát, bình, chén, đĩa, hình dạng động vật, hoặc thậm
chí các bức tượng của con người.
Các hình thức
gốm khác nhau đã xuất hiện ở hầu hết mọi nơi trên thế giới, từ Trung Quốc đến Ấn
Độ, Châu Âu, Châu Phi, Châu Mỹ và Úc. Trong số những mẫu đồ gốm được biết đến sớm
nhất là sao Kim của Grimaldi, một bức tượng nhỏ được tạo ra gần 30.000 năm trước.
Gốm đầu tiên được thiết kế để sử dụng chung được cho là đã xuất hiện ở Trung Quốc,
cách đây chưa đầy 20.000 năm. Kể từ đó đồ gốm đã lan rộng đến tất cả các nền
văn hoá và nền văn minh lớn, và vẫn đang được tạo ra ngày hôm nay. Do tính chất
của vật liệu xây dựng, đồ gốm được biết là tồn tại chủ yếu là nguyên vẹn trong
hàng chục ngàn năm. Các hình thức gốm cổ xưa nhất được tạo ra bằng đồ dùng bằng
đất nung, theo sau là đồ sứ và đồ sứ. Ngày nay, đồ gốm được thực hiện bởi các
thợ thủ công trên khắp thế giới. Hầu như tất cả các trường đại học và trường đại
học hiện nay đều có các lớp dạy gốm như một hình thức nghệ thuật và có rất nhiều
tổ chức gốm sứ ở hầu hết các quốc gia.
Trong khi
đó, người Trung Hoa cổ đại đã bắt đầu sản xuất những đồ gốm màu đen với hoa văn
đơn giản. Khoảng 1000 năm trước Công nguyên, người vùng này đã sử dụng bàn xoay
và cải tiến men gốm để đạt tới một trình độ cao hơn.
Tuy nhiên,
phải đến khi người Hy Lạp nâng cấp công nghệ nung thành ba bước (Bước một: Vừa
nung vừa mở lò, cho phép cả phần nền và phần sơn chuyển sang màu đỏ; Bước hai:
Nung với lò đóng kín, nhiệt độ cao hơn, biến cả phần nền và phần sơn chuyển
sang màu đen; Bước ba: Mở cửa lò cho lò nguội dần, phần sơn giữ màu đen và phần
nền chuyển về màu đỏ). Những bình gốm được nung với nhiệt độ cao lên tới 950 độ
C này rất bền (rất nhiều sản phẩm còn tồn tại đến ngày nay), biến gốm Hy Lạp trở
thành loại gốm tiên tiến nhất so với gốm của tất cả các nền văn minh khác đương
thời. Và tất nhiên, đây cũng là loại gốm nghệ thuật nhất với những hoa văn đỏ,
đen, và trắng miêu tả lại đời sống, tín ngưỡng con người trong xã hội này.
Sự phát triển
của gốm chưa bao giờ dừng lại ở tất cả các nền văn minh. Cho đến khoảng thế kỷ
I trước Công nguyên, gốm đã là một ngành công nghiệp tương đối hoàn thiện. Các
sản phẩm từ gốm cũng hết sức đa dạng (chum vại để dự trữ, chậu rửa, bình đựng
chất lỏng, nồi chế biến thực phẩm cũng như chén, bát, ly, tách). Tuy nhiên, phải
đến thế kỷ thứ VIII, gốm mới được buôn bán như một mặt hàng lớn. Trước đó, các
xưởng gốm chỉ bán sản phẩm của mình tại chợ với hình thức nhỏ lẻ, và năng suất
của các lò gốm cũng không mấy đáng kể.
Chum có nắp ở Ai Cập cổ đại |
Nét mỹ thuật bừng nở
Kể từ khi mới
phát minh ra gốm, loài người đã coi các sản phẩm này không chỉ như vật dụng
thông thường, mà còn là tác phẩm sáng tạo thực sự. Các chậu đựng thời Jomon cho
đến nay vẫn còn khiến các nhà nghiên cứu kinh ngạc về sự cầu kỳ trong cách làm
quai xách và tay cầm. Với sự xuất hiện của men gốm và bước phát triển vượt bậc
của kỹ thuật nung, nghệ thuật với gốm thăng hoa. Hàng loạt loại màu men được
các nghệ nhân gốm nghiên cứu và cải tiến, biến gốm thành một dạng thể khác của
hội họa và điêu khắc. Từ việc chỉ muốn tạo ra các sản phẩm dùng trong sinh hoạt
đời thường, con người đã biến gốm thành các tác phẩm trang trí ở cả quy mô lớn
(như gạch lát phòng và lát tường có mặt rất sớm tại khu vực Trung Đông) và nhỏ
(bình hoa, tượng, gác đũa…).
Các sản phẩm
gốm Hy Lạp là nơi lưu lại những câu chuyện thần thoại, vẽ hình các vị thần, chiến
binh và hoạt động ngày thường. Những nghệ nhân của nền văn minh Maya cũng đã sớm
thể hiện mong muốn chinh phục tự nhiên và tín ngưỡng của mình qua các hoa văn
trên gốm. Trong khi đó, bất chấp chiến tranh liên miên trong nhiều thế kỷ, hội
họa trên gốm cũng trở thành một phần văn hóa Trung Hoa. Mỗi quốc gia châu Âu lại
có một hướng phát triển riêng với đồ gốm của mình. Không chỉ dừng lại với việc
vẽ hoa văn trên gốm, các nghệ nhân còn biến chúng thành những công trình điêu
khắc thực sự.
Cho đến thời
điểm này, gốm đã trở thành một dòng nghệ thuật riêng. Ngay cả khi gốm được sản
xuất hàng loạt, vẫn không gì thay thế được cái hồn và sự tỉ mỉ của một nghệ
nhân với sản phẩm gốm. Sự thành công về mặt mỹ thuật của một sản phẩm gốm được
xây dựng từ hình dáng, kỹ thuật tráng men, màu men, sự kết hợp hài hòa giữa các
sắc màu, sự tinh tế và sức mạnh truyền cảm từ họa tiết, và cả thông điệp của
người nghệ sĩ truyền tải qua tác phẩm của mình.
Nhận xét
Đăng nhận xét